Jednym ze znaczników skutecznego lidera jest zdolność do określania sytuacji i podejmowania decyzji w oparciu o to, co jest najlepsze. Przywódca, który jest w stanie dostosować swoją odpowiedź do sytuacji, wyprzedza kogoś, kto nie potrafi zmienić stylu kierowania. Czynniki podejmowane w sytuacjach sytuacyjnych obejmują motywację i poziom kompetencji zwolenników. Istnieją cztery poziomy rozwoju zwolenników, które mają znaczący wpływ na ostateczne wyniki sytuacji. Cztery poziomy to: entuzjastyczny początkujący, rozczarowany uczeń, niechętny współpracownik i najlepszy wykonawca.
Entuzjastyczny początkujący
Entuzjastyczny początkujący ma wysoki poziom entuzjazmu i zaangażowania oraz niski poziom doświadczenia i kompetencji. Przywódcy, którzy spotykają się z takimi naśladowcami, muszą być bezpośredni i autokratyczni w swoim stylu przywództwa, ponieważ wyznawcy są chętni i chcą się podobać, ale często nie wiedzą jak. Autokratyczny styl przywództwa zapewnia cele, strategie i terminy spotkań.
Disilusioned Learner
Ktoś, kto jest pozbawionym złudzeń uczniem, wykazuje zarówno niskie kompetencje, jak i entuzjazm lub zaangażowanie. Osoby lub grupy rozczarowanych naśladowców trudno jest zmotywować, ponieważ uważają, że nie da się zmienić sytuacji; że jest beznadziejna. Przywódca, który ma rozczarowanych zwolenników, może odnieść największy sukces, przyjmując autokratyczny styl przywództwa, który zapewnia oczekiwania przywódcze, które mogą znieść niską motywację i kompetencje.
Niechętny współpracownik
Niechętny współpracownik to ktoś, kto ma wysoki poziom kompetencji z niskim zaangażowaniem. W tej sytuacji wykorzystanie motywacyjnego stylu przywództwa może stanowić motywację do uczestnictwa. Uczestniczący styl przywództwa wnosi opinie i pomysły wszystkich osób do procesu decyzyjnego. Wiele kompetentnych osób ma niską motywację, ponieważ czują się niedostatecznie wykorzystane i niedocenione. Uczestniczący styl przywództwa często sprawia, że czują się doceniani i gotowi do wniesienia swojego wkładu.
Peak Performer
Ktoś funkcjonujący na najwyższym poziomie wydajności ma wysoką motywację i wysokie kompetencje. Używanie autokratycznego stylu przywództwa z tą osobą jest nierozważne i generalnie powoduje jedynie urazę i niskie morale. Leissez faire styl przywódczy czasami się udaje, jako że osoba ta ma zdolność do przejęcia inicjatywy i samodzielnego zarządzania sytuacją. Partycypacyjny styl przywództwa działa dość efektywnie w przypadku najwyższego wykonawcy i faktycznie powoduje, że sytuacja jest rozwiązywana szybko i skutecznie.
